LION’S MANE / Soplówka jeżowata / Yamabushitake (Hericium erinaceus)
- poprawiają pamięć,
- zwiększają koncentrację,
- chronią układ nerwowy
Soplówka jeżowata, nazywana także „lwią grzywą” (Lion’s Mane), nazwy zawdzięcza swojemu niepowtarzalnemu wyglądowi. W odróżnieniu od typowych kształtów owocników większości gatunków grzybów (gładki kapelusz i trzon) soplówka przypomina raczej skupisko spływających kaskadą białych kosmyków. Jej charakterystyczna „grzywa” w kształcie wodospadu zainspirowała miłośników grzybów do stworzenia kilku oryginalnych określeń tego unikatowego gatunku, takich jak na przykład „biały pompon”, „małpia głowa” czy „brodaty ząb”. Na podstawie dostępnych źródeł historycznych możemy z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że grzyb ten stosowany jest od setek lat przez zielarzy medycyny chińskiej, przede wszystkim jako środek na schorzenia żołądka i problemy trawienne a także jako lek hamujący rozrost guzów nowotworowych w różnych miejscach organizmu. Ze względu na silne właściwości przeciwzapalne przeciwbakteryjne oraz działanie immunomodulacyjne polegające na regulacji pracy układu odpornościowego soplówke jeżowatą chętnie wykorzystywano w roli środka wzmacniającego i regenerującego cały organizm. Jednak wyjątkową cechą, która sprawia, że soplówka wyróżnia się na tle innych grzybów leczniczych, jest jej korzystne działanie na nasz mózg oraz na funkcjonowanie układu nerwowego. Grzyb ten usprawnia bowiem przepływ informacji pomiędzy neuronami oraz uczestniczy w tworzeniu nowych połączeń synaptycznych, co ma niezwykle pozytywny wpływ na pamięć i funkcje poznawcze. Wiadomo, że soplówka jeżowata znacznie łagodzi objawy, a nawet zatrzymuje postęp chorób o podłożu neurologicznym, szczególnie chorób Parkinsona i Alzheimera oraz demencji starczej.
Soplówkę jeżowatą można łatwo rozpoznać po charakterystycznym „białym pomponie” – puszystej „grzywie” spływających kaskadą białych kosmyków. Owocniki soplówki jeżowatej wyrastają najczęściej na uszkodzonych lub martwych, twardych drzewach liściastych w wielu miejscach na świecie, ale najczęściej występują w Ameryce Północnej, Chinach, Japonii oraz w Europie.
W jaki sposób soplówka jeżowata oddziałuje na nasz organizm?
Każdy ludzki ustrój posiada tak zwany czynnik wzrostu nerwów NGF (Nerve Growth Factor). Jest to rodzaj białka, które chroni istniejące neurony i stymuluje wzrost nowych. NGF odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu, zachowaniu i regeneracji neuronów, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Jednak pewien problem stwarza bariera krew-mózg, mająca na celu odizolowanie naczyń krwionośnych od tkanki nerwowej. Jest to wewnętrzny mechanizm filtrujący, który zabezpiecza ośrodkowy układ nerwowy przed przedostaniem się do niego szkodliwych substancji. Tymczasem białko NGF nie zostaje przepuszczone przez filtry bariery krew-mózg, ponieważ jego cząsteczki są zbyt duże, aby się przedostać. Jeżeli nasz mózg wytwarza wystarczającą ilość czynnika wzrostu nerwów, nie mamy powodów do obaw. W przeciwnym razie dochodzi jednak do zmniejszenia liczby aktywnych neuronów w mózgu, ponieważ część z nich obumiera, a produkcja nowych zostaje zahamowana. Kiedy mózg przestanie wytwarzać proteiny tworzące czynnik wzrostu nerwów, gwałtownie wzrasta ryzyko rozwoju chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego, na czele z chorobami Parkinsona i Alzheimera oraz demencją starczą.
Za odkrycie czynnika wzrostu nerwów NGP (pobudzającego wzrost komórek nerwowych) włoska uczona Rita Levi-Montalcini otrzymała w roku 1986 Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny wspólnie ze swoim kolegą, Stanleyem Cohenem.
Na szczęście jedną z zadziwiających właściwości soplówki jeżowatej jest jej zdolność do wywoływania syntezy NGF w żywym organizmie. Łacińska nazwa tego wyjątkowo cennego grzyba brzmi Hericium erinaceus. Hericeny (hericenones) są związkami aktywnymi, które stymulują mózg do zwiększenia produkcji czynnika wzrostu nerwów. Jeszcze skuteczniej działają erinacyny (erinacines) – związki, które potrafią przeniknąć barierę krew-mózg. Oba wymienione składniki przyczyniają się zatem do zwiększenia produkcji czynnika wzrostu nerwów wewnątrz mózgu. Dzięki tej właściwości soplówka jeżowata zasługuje na szczególne uznanie wśród grzybów leczniczych. Nie tylko skutecznie leczy choroby i zaburzenia o podłożu neurologicznym, lecz także zwiększa wytwarzanie czynnika wzrostu nerwów, co może przyczynić się do zatrzymania stopniowego spadku sprawności poznawczej, który wraz z wiekiem nasila się u każdego z nas. W dodatku w odróżnieniu od większości leków stosowanych w celu poprawy funkcji poznawczych – zarówno tych naturalnych, jak i przepisywanych na receptę – spożywanie soplówki jeżowatej nie wywołuje żadnych efektów ubocznych. Soplówka jeżowata posiada także znaczny potencjał w zakresie usprawniania procesów myślowych oraz pracy mózgu.
Bibliografia: Isokauppila T., Lecznicze grzyby. Przewodnik po azjatyckich grzybach, które odmładzają ciało, dodają energii i przedłużają życie, Vivante, 2018.
Zdjęcia: https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBagwica_listkowata
