(Rhaponticum carthamoides)
Szczodrak krokoszowaty – co to jest?
Szczodrak krokoszowaty nazywany inaczej Leuzea to wieloletnia roślina naturalnie występująca na terenie Europy I Azji. Ta bylina należąca do rodziny astrowatych od wieków wykorzystywana była w medycynie ludowej w stanach przewlekłego zmęczenia i osłabienia, a także w przypadku zaburzeń czynnościowego układu nerwowego. Ponadto roślina ta doskonale stymuluje układ odpornościowy, co jest szczególnie ważne w okresie jesienno-zimowym, gdy na co dzień spotykamy się z wirusami bakteriami, które mogą wywoływać nieprzyjemne objawy chorobowe. Szczodrak krokoszowaty należy również do rodziny roślin zwanych adaptogenami. Adaptogeny to szczególna grupa roślin, które zwiększają odporność na stres oraz przywracają równowagę w organizmie.
Szczodrak krokoszowaty lub leuzea krokoszowata Rhaponticum carthamoides jest byliną należącą do rodziny astrowatych Asteraceae. Jest roślina długowieczną, w stanie dzikim dorasta do 75-100 lat. Rośnie na piargach i polanach w surowym sub alpejskim klimacie południowo-środkowej Syberii (Ałtaj, Góry Sajańskie) w północnej Mongolii i wschodnim Kazachstanie.
Substancją czynną szczodraka są
Ekstremalnie trudne warunki wegetacji i występujące tam przemiennie anomalia, niskie i wysokie temperatury, szerokie wahania naświetlenia, zakwaszenie gleby, niedostatek wilgoci i tlenu spowodowały na przestrzeni wieków ewolucyjną adaptację Szczodraka do tego środowiska. Na przestrzeni tysięcy lat roślina stymulowana tymi niekorzystnymi warunkami zaczęła wytwarzać fitoecydysteroidy, rozpuszczalne w wodzie białka stresowe oraz ekdysteroidy głównie ekdysteron, inokosteron, integristeron AiB i inne, tworząc w ten sposób własną unikalną odporność. Ekdysony jako związki aktywne na człowieka działają pobudzająco wzmacniająco, anabolicznie, a dodatkowo zawarte w liściach poliacetyleny immunostymulująco. Nazwa ludowa Szczodraka to „Korzeń Marala” nazwa ta pochodzi od Maral gatunek jelenia. Byki tego gatunku w okresie godowym chętnie wykopują i zjadają korzenie Szczodraka by sobie dodać sił i wytrwałości w czasie rykowiska. Niektórzy badacze podbojów Dżyngis-Chana uważają że dzięki obecności w menu jego wojowników Szczodraka i skarmiania koni sproszkowanym liśćmi wojownicy ci byli zdolni do nadludzkiego wysiłku, a konie do szybkiego przemieszczania się na duże dystanse.
Szczodrak krokoszowaty osiąga wysokość powyżej 1,5 metra i posiada skrętoległe liście o eliptycznym lub podługowato-jajowatym kształcie. Szczodrak kwitnie od czerwca do sierpnia, a jego kwiaty mają purpurowo-liliowy kolor. Owocami szczodraka są brunatne niełupki. Roślina posiada zdrewniałe kłącza oraz korzeń, które wykorzystywane są w celach fitoterapeutycznych. Wykonany z niego ekstrakt jest często najcenniejszą substancją aktywną, powszechnie stosowaną w kosmetykach do pielęgnacji skóry. Szczodrak krokoszowaty potrafi wydobyć ze skóry ciała naturalny koloryt, reguluje prawidłowe ukrwienie komórek, a także uczestniczy w procesie regeneracji i odnowy skóry.
Szczodrak krokoszowaty – właściwości
Szczodrak krokoszowaty to roślina posiadająca całe spektrum drogocennych substancji, których właściwości pozytywnie oddziałują na organizm człowieka. Przede wszystkim, szczodrak krokoszowaty (Leuzea) bogaty jest w substancje z grupy ekdysonów oraz laktonów seskwiterpenowych. Ekdysony występują głównie w korzeniach byliny i wykazują silne działanie neuroprotekcyjne, właściwości ochronne w stosunku do komórek kory mózgowej.
Ponadto szczodrak krokoszowaty posiada szczególne właściwości, dzięki którym:
- przyspiesza gojenie ran
- pobudza czerwone krwinki do namnażania się i różnicowania,
- wykazuje działanie ochronne w stosunku do komórek wątroby,
- poprawia wydolność fizyczną,
- wykazuje działanie anaboliczne i antyarytmiczne.
Szczodrak jest również dobrym źródłem kwasu askorbinowego, inuliny, garbników, szczawianu wapnia oraz karotenów.
Szczodrak – roślina z grupy adaptogenów
Szczodrak krokoszowaty jest rośliną zaliczaną do adaptogenów. Z tego względu właściwościami szczodraku krokoszowatego powinny zainteresować się wszystkie osoby posiadające stresującą, wyczerpującą fizycznie lub psychicznie pracę. Dzięki swoim właściwościom szczodrak pozwala na utrzymanie dobrej kondycji psychofizycznej. Należy pamiętać, iż adaptogeny nie uzależniają i nie powodują chwilowego skoku energetycznego, jak np. kofeina.
Szczodrak krokoszowaty – zastosowanie
Szczodrak krokoszowaty to cenna roślina, która ma świetny wpływ na odporność organizmu, oraz wspomaga prawidłowe działanie wielu układów. Szczodrak od lat znajduje zastosowanie w medycynie ludowej i stosowany jest między innymi w łagodzeniu stanów przemęczenia oraz osłabienia. Świetnie sprawdza się w roli naturalnego środka pobudzającego.
Regularne stosowanie szczodraka krokoszowatego może mieć szczególnie dobry wpływ na osoby, które doświadczają stresu na co dzień, są przemęczone pracą, lub intensywnie trenują sport. W przypadku mężczyzn szczodrak znajduje zastosowanie wspomagając zdolności seksualne, więc może być z powodzeniem stosowany w przypadku problemów z potencją.
Szczodrak ma również doskonały wpływ na odporność organizmu, więc świetnie sprawdza się w sezonie jesienno-zimowym. Jako że roślina ta przyspiesza gojenie ran, znalazła swoje zastosowanie również w kosmetyce, Ekstrakt ze szczodraka znaleźć można w wielu kremach o działaniu odżywczym i rewitalizującym.
Na Syberii żywią się nim jelenie, myśliwi jedzą go, aby odpędzić zmęczenie i głód. Korzeń Marala sprawdza się w przypadku osłabień, wzmacnia organizm i wspomaga rekonwalescencję. Roślina wieloroczna, rosnąca na Syberii i w Ałtaju o nazwie botanicznej Szczodrak Krokoszowaty. Z wyglądu przypomina kolec i koncentruje większość substancji aktywnych właśnie w korzeniu. Zaleca się zażywanie w formie herbaty lub nalewki, którą można łatwo przygotować z suszonego korzenia.
Uwaga
Nie należy przekraczać zalecanej porcji dziennej. Szczodrak krokoszowaty nie może być stosowany w przypadku uczulenia na składnik preparatu. Ważne jest stosowanie zbilansowanej i zróżnicowanej diety oraz prowadzenie zdrowego trybu życia. Szczodrak krokoszowaty to preparat, który nie może być stosowany jako substytut zróżnicowanej diety. Nie stosować u dzieci, kobiet w ciąży i karmiących piersią.
Szczodrak krokoszowaty należy przechowywać w temperaturze pokojowej w sposób niedostępny dla małych dzieci. Szczodrak krokoszowaty należy chronić przed światłem i wilgocią.
